Psychologia inwestowania na giełdzie i pułapki behawioralne
Czytelniku! pamiętaj, że wszystkie informacje i porady zawarte na naszym portalu nie zastąpią indywidualnej konsultacji z fachowcem/lekarzem i nie są poradą inwestycyjną. Stosowanie treści zawartych na naszym blogu w praktyce każdorazowo powinno być konsultowane z specjalistą o odpowiednich kwalifikacjach. Redakcja i wydawca portalu nie ponoszą odpowiedzialności ze stosowania porad zamieszczanych na stronie.
Choć dla początkującego inwestora może to być zaskakujące, to psychologia odgrywa znaczącą rolę w inwestowaniu na rynkach kapitałowych. I czasem miewa większy wpływ na osiąganą stopę zwrotu niż twarde dane ekonomiczne.
Doświadczeni inwestorzy, którym wtórują również naukowcy, wskazują, że znaczącymi czynnikami wpływającymi na notowania spółek jest ludzki strach i chciwość. To one powodują, że inwestorzy nagle rzucają się do zakupów akcji konkretnych spółek lub wydają zlecenia gwałtownej ich wyprzedaży. Na tych zachowaniach korzystają bardziej doświadczeni inwestorzy, lepiej rozumiejący psychologię ludzkich zachowań, potrafiący zapanować nad swoimi emocjami i kierujący się chłodną analizą. Psychologia ma szczególne znaczenie dla osób, które w swoich inwestycjach mają krótki horyzont czasowy.
Czerwone wygrywa
Strach, jedno z najsilniejszych uczuć kierujących działaniami człowieka powoduje, że inwestując skłaniamy się przede wszystkim do wyboru mniej ryzykownych instrumentów, choćby do zakupu obligacji lub jednostek uczestnictwa funduszy obligacyjnych. Z drugiej jednak strony pojawia się równie silne uczucie – chciwość. To ono pcha nas do wyboru inwestycji z większym ryzykiem, na przykład akcji spółek.
Nadmierna, niekontrolowana chciwość pcha niektóre osoby do inwestowania na rynku walutowym, gdzie ryzyko w wypadku osób merytorycznie nieprzygotowanych jest po prostu gigantyczne. Z tekstu opublikowanego w 2019 w „Gazecie Giełdy Parkiet” i opartym na danych Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że w 2018 roku na rynku walutowym aż 79% inwestorów straciło oszczędności. Innym, być może jeszcze bardziej spektakularnym przykładem kierowania się chciwością jest rok 1913, gdy w jednym w kasyn w Monte Carlo aż 26 razy z rzędu w ruletce padł kolor czerwony. W tej sytuacji już po piętnastym wyrzuceniu tego koloru większość graczy bez zastanowienia stawiała na czerwony ogromne pieniądze. Do jakiegoś czasu wygrywali, ale bardzo wiele osób straciło wówczas ogromne pieniądze.
Trzeba znaleźć balans między strachem a chciwością
O ile zakup akcji spółek notowanych na giełdzie często wiąże się ze sporym ryzykiem, to jednak nie jest hazardem. Oczywiście dopóki kierujemy się racjonalnymi przesłankami, analizą sytuacji spółki lub spółek, znamy prognozy dla branż, w której one działają i dla całej gospodarki. I o ile potrafimy zapanować nad własnymi uczuciami, a więc odpowiednio zważymy ryzyka znajdując balans między strachem a chciwością. To zależy już od nas samych, bo to my znamy siebie najlepiej.
Na pewno jednak dobrym krokiem, aby zapanować nad swoimi uczuciami jest inwestowanie poprzez fundusze inwestycyjne. Zarządzający – choć oczywiście i oni podlegają psychologicznym regułom – kierują się przede wszystkim twardymi danymi ekonomicznymi i nie ulegają panice lub nadmiernemu entuzjazmowi. Przy długoterminowym inwestowaniu to bezcenne.
Zastrzeżenia prawne
Materiały i informacje prezentowane w niniejszym dokumencie służą jedynie celom informacyjnym, reklamowym lub promocyjnym i nie powinny być wyłączną podstawą podejmowania jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych. W szczególności, informacje te nie stanowią rekomendacji inwestowania w jakiekolwiek instrumenty finansowe ani usługi doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 646, z późn. zm.), jak również oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360, z późn. zm.). Caspar Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. działa na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego. Caspar TFI S.A. informuje, że z każdą inwestycją wiąże się ryzyko. Fundusze nie gwarantują realizacji założonego celu inwestycyjnego, ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego. Ryzyko wykorzystania informacji zamieszczonych w niniejszym dokumencie, ponosi wyłącznie inwestor.
